Κοινωνία

Αντιγόνη αντί Κρέοντα: Μία γυναικεία διαχρονική επανάσταση κατά της αυταρχικής ανδροκρατίας

Αντιγόνη. Μια ηρωίδα η οποία πάλλεται και αντικρούεται με την εποχή της. Το σύμβολο της γυναικείας αντίστασης που εξακολουθεί να αναβιώνεται στο τώρα. Η ενσάρκωση της αιώνιας ελευθερίας, της αποδέσμευσης και της έκφρασης, την αντίσταση στην εξουσία της απολυταρχίας, της ανδροκρατίας και της χειραγώγησης. Χαράσσει και παγιώνει την θηλυκή ηρωική πράξη ανατρέποντας τα σύνορα της ανθρώπινης ατομικότητας μπροστά στον βωμό της συλλογικότητας. Μια διττή φύση μετέωρη μεταξύ της ηθικής και της πολιτικής επιβολής. Μια πληγωμένη αδερφή που επιζητεί μέσα από οδυρμό και πάλη, την δικαίωση του άταφου αδερφού της. Μια οξύμωρη αντίθεση από την αδερφή της, την Ισμήνη, ως ένα κοινό ανέμελο ανδράποδο που υποτάσσεται στην εξουσία, ως μια αδρανής παθητική οντότητα.  “Μα κι απαρχής να κυνηγά δεν πρέπει τ’αδύνατα κανείς”.

Ο Κρέων αποτελεί μια μορφή αιμοδιψούς τυράννου, η ενσάρκωση του αμείλικτου δεσποτισμού. Είναι υπέρ του καθήκοντος και του κράτους, που αποτελούν για αυτόν δέουσα προτεραιότητα. Αποτελεί έναν ανιαρό, σκληρό άνδρα που επικρίνει την ακυβερνησία και την ανομία. Οποιοσδήποτε παρεκκλίνει από τις αντιλήψεις του, θεωρείται φαύλος και προδότης. Αποστρέφεται οτιδήποτε ανατρέπει τα κατεστημένα της τότε κοινωνίας. Ένας τυφλός δεσμώτης της αλαζονείας, που επιφέρει τον θάνατο. Μέσα από την ανυπακοή της Αντιγόνης στη διαταγή του τυράννου, διαγράφονται οι αντιθέσεις του αρσενικού με το θηλυκό, της νεότητας με την ωριμότητα, του ατομικού με το συλλογικό, των θνητών με τους θεούς. Αυτή είναι η μεγάλη δύναμη της ελληνικής τραγωδίας αλλά και της τραγωδίας γενικότερα: να διερευνά τα αινίγματα της ανθρώπινης υπόστασης.

 Στο σήμερα, κάθε σύγχρονη «Αντιγόνη» έχει το δικαίωμα να μάχεται, να υπερασπίζεται, να βάλλεται και να διεκδικεί. Η Αντιγόνη του τότε έφθασε στην αυτοχειρία λόγω ανδοχειρίας. Μια γυναίκα ηττημένη αλλά δικαιωμένη μέσα από άσβεστο πόθο για απελευθέρωση. Ένας Κρέοντας, ηθικός αυτουργός μιας ανέλπιστης γυναικοκτονίας. Άλλη μια. Χαραγμένη στο παρελθόν και εξακολουθεί να επαναλαμβάνεται. Εκτός τούτου, εκθειάζεται ένα υπαρξιακό αδιέξοδο και ο εγκλωβισμός μιας κοινωνίας από απρόσωπες δυνάμεις εξουσίας που κατευθύνουν την ζωή της. Ένα ερώτημα που τίθεται είναι το εξής: Μπορεί να αποδεσμευτεί ο σύγχρονος άνθρωπος από όλα αυτά τα ακούσματα και θεάματα, ακολουθώντας το πρότυπο του μηδενισμού όπως επιχείρησε η τότε Αντιγόνη, καταρρίπτοντας κάθε συνέπεια; Να πάψει να κοιτάζει τις σκιές και το σκοτάδι που τυγχάνει κοιτάζει ως δεσμώτης του δικού του εαυτού, ώστε να μπορεί και να μάθει να κοιτάζει κατάματα το φως, ως άνθρωπος, ρυθμιστής της τύχης του και της ελευθερίας του και όχι ως παθητική οντότητα, αφημένη στο έλεος και τον οίκτο που επιβάλλεται από την σύγχρονη κοινωνία; 

Συλλήβδην η αξία της τραγωδίας δεν έγκειται στη σύγκρουση του καλού με το κακό, της αθωότητας με την ενοχή, αλλά σε μια αντιπαράθεση ηθικών αρχών και πολιτικών θέσεων στην οποία είναι πολύ δύσκολο ο μέσος άνθρωπος να πάρει σαφή θέση. Θα μπορούσαμε λοιπόν να πούμε ότι πρόκειται για μια σύγχρονη εκδοχή της αρχαίας τραγωδίας από την οποία προκύπτει μια νέα τραγική οπτική που θεμελιώνεται όχι στην ανθρώπινη μοίρα αλλά στην υπαρξιακή ελευθερία και το παράλογο. Ο τραγικός ήρωας  εννοεί να εκδηλώσει την ιδιαιτερότητά του μέσα από το παρόν μιας πράξης, έστω και απελπισμένης.   

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Back to top button